BBB, 16 Jamadil Akhir 1435 = 16 April 2014 (Rabu):
Sama ada disedari atau tidak disedari tentang perbincangan
Sastera Islam, khususnya selepas 1970an ada kalangan penyair yang memang hidup
dalam budaya Islam atau menerima perubahan dengannya, berorientasi dan
bersudutpandangan Islam yang telah menulis dan terus menulis, maka
kuntum-kuntum sastera, khususnya puisi yang lahir mewangi dengan nilai-nilai
Islam. Dilihat dari tahun 1950an (tidak termasuk penyair-penyair Kolej Islam
yang telah dibicarakan), hingga kini sesungguhnya banyak kuntum-kuntum yang
berkembang menebar wangian beraroma Islam.
Sesungguhnya bila memilih susunan buku puisi di rak buku apa
lagi meneliti kandungan ada semacam keharuan, betapa sekian banyak kejerihan
dan ilham yang telah dicurahkan oleh para penyair – silam dan kini, semuanya
tidak lain daripada curahan minda dan rasa kepada mutiara kata yang terpancar
darinya nilai kemanusiaan dan kebijaksanaan yang mengalir ke tasik budaya dan
peradaban manusia. Semuanya adalah menarik dan berharga. Cuma dalam konteks ini terasa semacam
ketidakwajaran memisahkannya kepada pecahan dan aliran, mengkhusus kepada
beraliran Islam. Namun bagi kepentingan pembicaraan dan melihat kelainan dari
kalangan mereka, maka dari dekad 1950an hingga kini ketara mereka adalah dalam
jumlah belasan menjadi pemilihan untuk dibicarakan.
Sebagaimana Suhaimi Haji Muhammad yang seluruh hayatnya
menumpukan masa kepada penulisan – khususnya puisi, demikian Nahmar Jamil
menumpukan seluruh hayatnya di dalam penulisan juga terutama di dalam bidang
puisi, walaupun jumlah puisi dan kumpulan puisinya tidak sebanyak yang
dihasilkan oleh Suhaimi Haji Muhammad. Dengan latarbelakangnya yang mendapat
pendidikan di Sekolah Melayu Kangar dan IV Thanawi Sekolah Arab Alawiah
al-Diniah Arau mendekatkan beliau dengan sumber bacaan keislaman, khususnya di
dalam bahasa Arab. Beliau menghasilkan puisi-puisi yang banyak bernilai Islam.
Beliau juga menterjemahkan karya-karya berbahasa Arab ke dalam bahasa Melayu.
Sepanjang keterlibatan beliau di dalam penulisan beberapa kali beliau menerima
hadiah seperti Hadiah Sastera Malaysia
(1971) bidang puisi bertajuk ``Kucuba Bunuh Engkau``. Hadiah cerpen yang dianjurkan
oleh Maktab Perguruan Idris, Tanjung Malim 1959 dan saguhati peraduan menulis
cerpen anjuran Bahagian Islam, Jabatan Perdana Menteri. Kumpulan cerpen pertamanya
yang diterbitkan ialah Nyonya Dan Nyonya (Usaha Remaja, 1972). Tetapi tumpuan
utamanya ialah bidang puisi. Setakat ini tiga buah kumpulan puisinya telah
diterbitkan, iaitu Pohon-Pohon Hijau (DBP, 1974), Telah Dewasa Kita (Penerbitan
Zaharah, 1977) dan Catatan Tiga Kota (DBP, 1986). Atas kegigihan Nahmar menulis
beliau diberi peluang mengikuti Kursus Penulisan Kreatif di Universiti Sains Malaysia selama
setahun (1976).
Meneliti puisi-puisi Nahmar beliau menanggapi satu-satu
persoalan yang dijadikan bahan penulisannya – puisi adalah secara ringkas dan memang
kebanyakan puisi-puisi Nahmar juga ringkas, contoh puisi:
Waktu Adalah Anugerah
Inilah saat tepatnya
Sekian tahun mencari
Pengertian jejak waktu.
Madah Sufi Ibn Arabi
Waktu adalah
Anugerah dari ALLAH
Kepadanya ia kembali.
Kita diberi kesempatan
Ruang dan amal
Mengisi takwa
Memurni kehidupan
Di bumi indah
Di jantung singkat.
Inilah saat tepatnya
Sekian tahun mencari
Pengertian jejak waktu
Pulau Pinang,
6 Ogos 1976.
(Ahmad Kamal Abdullah dan Mohd Hanafi Ibrahim, Mengenangmu,
Puisi-Puisi Melayu Berunsur Islam 1933-1986, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala
Lumpur: 1989: 377).
Idea puisi ini – tentang waktu jelas dan bahasanya lancar.
Puisi ini mungkin dihasilkan Nahmar semasa mengikuti Kursus Penulisan Kreatif di
USM.
Sebahagian daripada puisi-puisi Islam Nahmar ialah rakaman
semasa beliau menunaikan Haji yang diberi judul `Catatan Tiga Kota` dimaksudkan
Jeddah, Makkah dan Madinah. Ketara puisi-puisi dalam kumpulan ini juga ringkas-ringkas,
ada ciri estetik, tapi ringan dari segi penampilan. Contoh:
Tawaf Wida`
Tidak dapat kupujukkan kesedihan
Ketika mengucapkan tawaf wida`
Telah kunikmati musim cinta kerohanian
Entah dapat kukembali ke sini atau tidak.
(Nahmar Jamil, Catatan Tiga Kota, Dewan Bahasa dan Pustaka,
Kuala Lumpur, 1986: 18).
Contoh seterusnya yang ciri kepuisian dan pengucapan agak
bersamaan.
Di Makam Junjungan
Ketika mengucapkan salam salawat
Tiba-tiba basah air mata di pipi
Bagai basah hujan di kaca jendela
Keajaiban yang tak tertafsirkan
Lalu kubisikkan kepada diri
Telah sempurna di sini
Cintaku.
(Catatan Tiga Kota, 1986: 48).
Berbanding Nahmar dengan Suhaimi yang telah diperkatakan
sebelum ini, gaya puisi dan cara pengucapan Nahmar tidak begitu berubah yang
bererti kurang menampakkan perkembangan, berbanding dengan Suhaimi semakin
akhir semakin serius dan semakin mendalam dan semakin intim dengan keislaman,
khususnya dalam bidang kerohanian yang dapat dilihat dari kumpulan Wujud,
As-Salam dan Asyik.
Sekian.
No comments:
Post a Comment