BBB, 22 Rabi`ul Awwal 1438H. = 22 Disember
2016M. (Khamis):
Persoalan ma`rifat dan ilmu sesungguhnya
pernah dibicarakan sebelum ini, namun dibawa kembali bagi melihat, khususnya
dari perspektif Al-Kalabadzi. Ma`rifat sebagaimana kita telah bicarakan ialah
ilmu khusus dari segi kerohanian,
manakala ilmu ialah merujuk kepada semua bidang, khususnya segala yang
berhubung dengan maklumat alamiah.
Al-Kalabadzi merujuk pendapat bahawa
ma`rifat ada dua bidang, iaitu ma`rifat al-Haqq dan ma`rifat Haqiqat.
Adapun ma`rifat al-Haqq, ialah
mengithbatkan tentang tauhid (keesaan)
Allah Ta`ala sebagaimana ternyata daripada sifat-sifatNya.
Persoalan tauhid ini dibicarakan oleh
Al-Kalabadzi selepas membicarakan tentang ma`rifat yang menurutnya rukun tauhid
ada tujuh iaitu:
Mengesakan yang qidam daripada yang baharu
Mentanzihkan yang Qadim daripada perkara
baharu kepadaNya
Meninggalkan penyamaan antara sifat
Menghilangkan `illah daripada Al-Rububiyyah
Mengijlalkan yang Haqq daripada berkait
dengan qudrat yang baharu terhadapNya
MembersihkanNya daripada tamyiz dan ta`ammul
Dan membersihkanNya daripada qiyas.
Maksud tauhid bahawa
engkau mengifradkan ketauhidanNya.
Pendek kata Tauhid al-Haqq ialah Ma`rifat
al-Haqq, iaitu mentauhidkan Allah yang Dia adalah bersifatr dengan sifat Kesempurnaan.
Adapun bahagian kedua, iaitu Ma`rifat
Haqiqat.
Ma`rifat Haqiqat adalah tiada jalan
kepadaNya, lantaran tertegah Allah al-Samad dan Haqiqat Rububiyyah daripada
diliputi. Lantaran firman Allah bermaksud:
``Dan tidak meliputi dengannya keilmuan.``
(Taha: 110).
Walau bagaimana kerahsiaan tentang ma`rifat
dan keilmuan adalah mistri bagi manusia,
dan tiada batas dan watas bagi mereka meneroka dan mencari. Namun walaupun
ternyata ada kemajuan di dalam penerokaan ilmu
yang mengkagumkan dan ada kemesraan dan kekudusan di dalam mendambakan
ma`rifat, semuanya terhad dan amat sedikit yang didapat, sebagaimana firman
Allah yang bermaksud:
``Dan tidaklah kami memberi kepada kamu
daripada ilmu, melainkan sedikit.`` (Al-Isra`: 85).
Ma`rifat yang diusahakan ialah oleh yang
dinamakan `Al-Arif` yang disifatkan oleh Al-Junayd tatkala ditanya tentang
al-`arif, maka jawapannya secara kiasan:
``Warna air adalah warna bejananya.``
Ya`ni adalah ia pada setiap hal dengan apa
yang aula, maka berubah ahwalnya, lantaran itu dipanggilkan dia sebagai `Anak
zamannya`.
Demikian disoal Dzu al-Nun al-Misri tentang
`arif, maka katanya, ``Adalah dia di sini dan berlalu.``
Maksudnya, engkau tidak melihatnya dalam dua waktu dengan hal yang satu,
kerana berlalunya akan yang lain.
Ada yang mengatakan, ``Al-`Arif ialah
yang menggunakan kesungguhannya kepada
tujuan bagi Allah, dan mentahqiqkan dengan apa yang dari Allah, dan sah
perkembaliannya daripada sesuatu kepada
Allah. Sebagaimana firman Allah Ta`ala bermaksud:
``Engkau melihat mata-mata mereka lempah
mengalir air mata lantaran mereka mengenal daripada Yang Haqq.`` (Al-Ma`idah:
83).
Daripada huraian-huraian di atas, ma`rifat
adalah merujuk kepada aspek kerohanian yang walaupun kemampuan `arif adalah
terhad tetapi mereka adalah pendamba-pendamba berterusan yang meneroka
batas-batas kerahsiaan dengan penuh kerinduan, bahawa mereka penyaksi rahsia tentang kebesaran Allah
dengan membesarkan haqNya, mengijlalkan
qudratNya yang lemah untuk
diibaratkan`
Maka disoal Al-Junayd daripada ma`rifat,
maka katanya:
``Dia adalah perulangan kerahsiaan di
antara membesarkan Yang Haqq daripada liputan dan menijlalNya dari dapatan.
Maka ditanya lagi Al-Junayd tentang ma`rifat, maka katanya, ``Bahawa engkau
mengetahui bahawa apa yang ditasawwur di
dalam kalbu engkau, maka Al-Haqq adalah bersalahan daripada itu.``
Al-Junayd juga mengatakan bahawa, ``Ma`rifat adalah
penyaksian lintasan dengan akibat kejadian. Tiada pembaziran bagi arif dengan
keberlaluan dan tiada taqsir.``
Al-Kalabadzi telah membicarakan tentang
tauhid secara terhad dengan bahasa minda, iaitu rasional, tetapi tumpuan
pembicaraan ialah terhadap persoalan hakikat yang menurut Al-Kalabadzi adalah persoalan
yang tidak mungkin dicapai oleh manusia, baik secara minda dan hati-rohani,
tetapi bidang inilah sebagai fokus pembicaraan dengan pendekatan-pendekatan
perjalanan kualiti yang antaranya dikenali dengan maqam dan hal atau dikenali
sebagai `turuq ila Allah` dengan bahasa
rohani. Pada dasarnya penerokaan
trerhadap ilmu menggerakkan manusia maju, walaupun terhad dan penerokaan
terhadap haqiqat, walaupun di luar kemampuan, tetapi kerinduan dan pembaikan
diri meningkatkan kualiti keinsanan itu sendiri berdepan dengan Yang Abadi.
Sekian.
No comments:
Post a Comment